ကျန်းမာရေးဗဟုသုတ မျှဝေစရာများ နှင့် ဆွေးနွေးစရာများ : ဆီးခ်ိဳေရာဂါနဲ႔ အိုမီဂါသရီး (ဆီးချိုရောဂါနဲ့ အိုမီဂါသရီး)

ဆီးခ်ိဳေရာဂါနဲ႔ အိုမီဂါသရီး

မေန႔က ၂၀၁၉ ဩဂုတ္လ ၂၁ ရက္မွာ ၿဗိတိသွ်ေဆးဂ်ာနယ္မွာ ေဖၚျပခဲ့တဲ့ သုေတသနေတြ႕ရွိခ်က္ အရ လူအမ်ားအားကိုးစားသုံးေနတဲ့ ငါးႀကီးဆီမွာပါတဲ့ omega-3, omega-6, နဲ႔ total polyunsaturated fatty acids (PUFA) တို႔က အရင္က ယူဆထားသလို Type II Diabetes ဆိုတဲ့ လူႀကီး ဆီးခ်ိဳေရာဂါေတြကို မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္မႉ မေပးႏိုင္သလို အဲဒီဆီးခ်ိဳကို ကုသရာမွာလည္း အေထာက္အကူမျပဳဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
အခုေတြ႕ရွိခ်က္က စနစ္တက်လုပ္ထားတဲ့ ( randomised controlled trials ) သုေတသနေပါင္း ၈၃ ခုကို ေသေသခ်ာခ်ာစနစ္တက် ျပန္လည္ေလ့လာသုံးသပ္ထားတဲ့ Meta analysis လို႔ေခၚတဲ့ အလြန္ခိုင္မာတဲ့ ေဆးသုေတသန ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္တခုျဖစ္ပါတယ္။
ေသြးထဲမွာ Triglyceride ဆိုတဲ့ အဆီတမ်ိဳးျမင့္တက္ေနျခင္းက ဆီးခ်ိဳေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းေတြထဲက တခုျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အဲဒီ Triglyceride ကိုေလ်ာ့ခ်ခ်င္းျဖင့္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ေဘးကို အထိုက္အေလွ်ာက္ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွိသူေတြမွာလည္း Triglyceride ျမင့္တက္ေနလ်င္လည္းေလွ်ာ့ခ်ေပးရပါတယ္။
အဲဒီလို Triglyceride ကိုေလွ်ာ့ခ်ရာမွာ Omega 3 ကလည္းကူညီေပးပါတယ္။
အခုေတြ႕ရွိခ်က္ကေတာ့ Omega 3 ကိုစားသုံးေပး႐ုံနဲ႔ ဆီးခ်ိဳ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ မေပးႏိုင္သလို ဆီးခ်ိဳရွိသူေတြမွာ လည္း Omega 3 က သၾကားဓါတ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ ဘာမွ လုပ္မေပးႏိုင္ဘူးလို႔ဆိုလိုတာပါ၊

အဆီများသောပင်လယ်ငါးကြီးများကို စားသုံးခြင်းက မီဂါဆေးတောင့်များကို စားခြင်းထက် ပိုကောင်းပါသည်၊ (အဆီမ်ားေသာပင္လယ္ငါးႀကီးမ်ားကို စားသုံးျခင္းက မီဂါေဆးေတာင့္မ်ားကို စားျခင္းထက္ ပိုေကာင္းပါသည္၊)

ဒီေတြ႕ရွိခ်က္ေၾကာင့္ Omega 3 ဟာလုံးဝ အသုံးမက်ဘူးလို႔ ဆိုလိုတာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ သူက ခႏၶာကိုယ္ က်န္းမာေရးအတြက္ တျခားနည္းနဲ႔ အက်ိဳးျပဳတာေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။
သူက လူကိုဒုကၡေပးတဲ့ VLDL တို႔ Triglyceride ကိုေလွ်ာ့ခ်ေပးသလို ေကာင္းက်ိဳးေပးတဲ့ HDL တက္ဖို႔ လည္းအသုံးတည့္ပါတယ္၊ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ Omega 3 ကေဘးဥပါဒ္ေပးတယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္မထားလည္းမေတြ႕ပါဘူး။
Diabetes UK နဲ႔ industry-funded Health and Food Supplements Information Service (HSIS) က ပညာရွင္ေတြကေတာ့ Omega 3 ေဆးေတာင့္ေတြလို ျဖည့္စြက္စာေတြကို ေငြကုန္ေၾကးက်ခံ ဝယ္ေသာက္ေနမယ့္အစား ပုံမွန္ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွား ( အနည္းဆုံး တေန႔နာရီဝက္နဲ တပတ္ကို ၅ ရက္) လုပ္ျခင္း၊ အဆီမ်ားတဲ့ ပင္လယ္ငါးနဲ႔ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္ေသာအစာအစာမ်ားကိုစားသုံးျခင္း က ပိုၿပီး အက်ိဳးရွိပါတယ္လို႔ဆိုထားေၾကာင္းပါ။
က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီၫြတ္တဲ့ Healthy Plate ဆိုတာ ႏိုင္ငံတခုနဲ႔ တခု နည္းနည္းကြာေပမယ့္ အေျခခံအားျဖင့္ေတာ့တူပါတယ္။
ျမန္မာနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ စကၤာပူ က Healthy Plate ကိုနမူနာျပထားပါတယ္။

Healthy Plate ( NUS), Singapore

Harvard University

ဖိုးသုည
22/08/2019

ဆီးချိုရောဂါနဲ့ အိုမီဂါသရီး

မနေ့က ၂၀၁၉ ဩဂုတ်လ ၂၁ ရက်မှာ ဗြိတိသျှဆေးဂျာနယ်မှာ ဖေါ်ပြခဲ့တဲ့ သုတေသနတွေ့ရှိချက် အရ လူအများအားကိုးစားသုံးနေတဲ့ ငါးကြီးဆီမှာပါတဲ့ omega-3, omega-6, နဲ့ total polyunsaturated fatty acids (PUFA) တို့က အရင်က ယူဆထားသလို Type II Diabetes ဆိုတဲ့ လူကြီး ဆီးချိုရောဂါတွေကို မဖြစ်အောင် ကာကွယ်မှူ မပေးနိုင်သလို အဲဒီဆီးချိုကို ကုသရာမှာလည်း အထောက်အကူမပြုဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

အခုတွေ့ရှိချက်က စနစ်တကျလုပ်ထားတဲ့ ( randomised controlled trials ) သုတေသနပေါင်း ၈၃ ခုကို သေသေချာချာစနစ်တကျ ပြန်လည်လေ့လာသုံးသပ်ထားတဲ့ Meta analysis လို့ခေါ်တဲ့ အလွန်ခိုင်မာတဲ့ ဆေးသုတေသန လေ့လာတွေ့ရှိချက်တခုဖြစ်ပါတယ်။

သွေးထဲမှာ Triglyceride ဆိုတဲ့ အဆီတမျိုးမြင့်တက်နေခြင်းက ဆီးချိုရောဂါဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းတွေထဲက တခုဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် အဲဒီ Triglyceride ကိုလျော့ချချင်းဖြင့် ဆီးချိုရောဂါဖြစ်စေနိုင်တဲ့ဘေးကို အထိုက်အလျှောက်လျှော့ချနိုင်ပါတယ်။ ဆီးချိုရောဂါရှိသူတွေမှာလည်း Triglyceride မြင့်တက်နေလျင်လည်းလျှော့ချပေးရပါတယ်။

အဲဒီလို Triglyceride ကိုလျှော့ချရာမှာ Omega 3 ကလည်းကူညီပေးပါတယ်။

အခုတွေ့ရှိချက်ကတော့ Omega 3 ကိုစားသုံးပေးရုံနဲ့ ဆီးချို မဖြစ်အောင် ကာကွယ် မပေးနိုင်သလို ဆီးချိုရှိသူတွေမှာ လည်း Omega 3 က သကြားဓါတ်ကို လျှော့ချဖို့ ဘာမှ လုပ်မပေးနိုင်ဘူးလို့ဆိုလိုတာပါ၊

ဒီတွေ့ရှိချက်ကြောင့် Omega 3 ဟာလုံးဝ အသုံးမကျဘူးလို့ ဆိုလိုတာတော့မဟုတ်ပါဘူး။ သူက ခန္ဓာကိုယ် ကျန်းမာရေးအတွက် တခြားနည်းနဲ့ အကျိုးပြုတာတွေအများကြီးရှိပါတယ်။

သူက လူကိုဒုက္ခပေးတဲ့ VLDL တို့ Triglyceride ကိုလျှော့ချပေးသလို ကောင်းကျိုးပေးတဲ့ HDL တက်ဖို့ လည်းအသုံးတည့်ပါတယ်၊ တချိန်တည်းမှာပဲ Omega 3 ကဘေးဥပါဒ်ပေးတယ်ဆိုတဲ့ အထောက်မထားလည်းမတွေ့ပါဘူး။

Diabetes UK နဲ့ industry-funded Health and Food Supplements Information Service (HSIS) က ပညာရှင်တွေကတော့ Omega 3 ဆေးတောင့်တွေလို ဖြည့်စွက်စာတွေကို ငွေကုန်ကြေးကျခံ ဝယ်သောက်နေမယ့်အစား ပုံမှန်ကိုယ်လက် လှုပ်ရှား ( အနည်းဆုံး တနေ့နာရီဝက်နဲ တပတ်ကို ၅ ရက်) လုပ်ခြင်း၊ အဆီများတဲ့ ပင်လယ်ငါးနဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်သောအစာအစာများကိုစားသုံးခြင်းက ပိုပြီး အကျိုးရှိပါတယ်လို့ဆိုထားကြောင်းပါ။

ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်တဲ့ Healthy Plate ဆိုတာ နိုင်ငံတခုနဲ့ တခု နည်းနည်းကွာပေမယ့် အခြေခံအားဖြင့်တော့တူပါတယ်။

မြန်မာနဲ့ နီးစပ်တဲ့ စင်္ကာပူ က Healthy Plate ကိုနမူနာပြထားပါတယ်။

ဖိုးသုည

22/08/2019

ကိုးကား

https://www.bbc.co.uk/news/health-49419462

http://www.bmj.com/content/366/bmj.l4697

http://www.nus.edu.sg/uhc/resources/articles/details/my-healthy-plate

https://www.hpb.gov.sg/article/health-promotion-board-introduces-my-healthy-plate-to-inculcate-healthy-eating-habits-amongst-singaporeans

https://www.diabetes.org.uk/guide-to-diabetes/enjoy-food/eating-with-diabetes/the-eatwell-guide

https://www.diabetes.org.uk/guide-to-diabetes/managing-your-diabetes/healthy-eating

https://www.nia.nih.gov/health/healthy-eating